صرفه‌جویی ۳۰ درصدی آب با کولرهای نوین؛ مقابله فناوری ایرانی با بی‌آبی
به گزارش خبرنگار مهر، بحران آب در ایران هر روز جدی‌تر می‌شود و به همین دلیل صرفه‌جویی در مصرف آب بیش از پیش اهمیت پیدا کرده است. یکی از راهکارهای موثر، استفاده از کولرهای آبی کم‌مصرف است که با بهره‌گیری از موتورهای پیشرفته BLDC می‌توانند مصرف آب را تا ۳۰ درصد کاهش دهند. این فناوری نه تنها به حفظ منابع آب کمک می‌کند، بلکه مصرف برق را هم پایین می‌آورد و به همین دلیل می‌تواند نقش مهمی در مقابله با چالش‌های آب و انرژی کشور داشته باشد.
محمدشهاب دلیری، مدیرعامل شرکت دانش‌بنیان پیشران انرژی الکترونیک در گفتگو با خبرنگار مهر با اشاره به تولید نمونه اولیه موتورهای فوق کم‌مصرف BLDC برای کولرهای آبی در سال ۱۴۰۴ گفت: شرکت ما از سال ۱۳۹۷ در حوزه طراحی و تولید درایو موتور فعالیت دارد و امسال توانستیم اولین نمونه موتور خود را طراحی و تولید کنیم که تا یک ماه آینده آماده عرضه خواهد بود.
وی با اشاره به ویژگی‌های فنی این موتور اظهار داشت: موتور طراحی‌شده با راندمان بالای ۹۴ درصد و توان ۷۵۰ وات، هم‌اکنون مراحل پایانی نمونه‌سازی را طی می‌کند. همچنین درایو منطبق با این موتور نیز توسط خود شرکت طراحی شده که با توان ۷۵ وات عملکردی کاملاً هماهنگ با موتور دارد.
مدیرعامل پیشران انرژی با بیان اینکه بخشی از فرآیند تولید به‌صورت برون‌سپاری انجام خواهد شد، افزود: به دلیل پیچیدگی فرآیند تولید انبوه موتور، برخی قطعات مانند تزریق قالب و دایکست توسط شرکت‌های همکار خارج از مجموعه ما انجام می‌شود و سپس برای مونتاژ نهایی وارد کارخانه می‌گردد. با این برنامه‌ریزی، پیش‌بینی ما این است که تولید انبوه حداقل تا یک سال آینده زمان‌بر خواهد بود.
وجود ۲۰ میلیون کولر آبی قدیمی در کشور
دلیری با اشاره به چالش‌های اقلیمی و بحران انرژی و آب در کشور، بر اهمیت جایگزینی کولرهای فعلی با سیستم‌های پربازده تأکید کرد و گفت: در حال حاضر بیش از ۲۰ میلیون کولر آبی قدیمی در کشور وجود دارد. این کولرها نه‌تنها برق زیادی مصرف می‌کنند، بلکه به دلیل ماهیت تبخیری‌شان، آب بسیار زیادی نیز هدر می‌دهند.
او ادامه داد: یکی از باگ‌های اصلی سیستم‌های تهویه فعلی، مصرف بالای انرژی است. در کولرهای آبی قدیمی، موتورهای AC استفاده می‌شوند که بازده پایینی دارند. ما با طراحی موتوری از نوع BLDC و درایوی هوشمند، موفق شده‌ایم بازدهی را تا حدود ۹۷ درصد افزایش دهیم که تأثیر قابل توجهی در کاهش مصرف انرژی خواهد داشت.
دلیری همچنین گفت: موتور و درایوی که طراحی کرده‌ایم، قابلیت نصب بر روی کولرهای جدید و کولرهای قدیمی را دارد. این انعطاف‌پذیری در طراحی باعث شده بتوان آن را به‌راحتی جایگزین موتورهای فعلی در بازار کرد. همچنین این موتور قابلیت سینک شدن با دیگر موتورهای موجود را نیز دارد.
وی با اشاره به حمایت صندوق نوآوری و شکوفایی از این پروژه افزود: صندوق نوآوری در این مسیر حمایت قابل توجهی را به‌ویژه در بخش سرمایه‌گذاری انجام داده است تا بتوانیم این تکنولوژی را توسعه داده و به مرحله بهره‌برداری صنعتی برسانیم.
کاهش مصرف آب و برق با کولرهای نوین
مدیرعامل شرکت دانش‌بنیان پیشران انرژی الکترونیک، با اشاره به اهمیت بهره‌گیری از موتورهای پربازده در کولرهای آبی گفت: یکی از مزایای کلیدی این فناوری، کاهش قابل توجه مصرف آب در کنار کاهش مصرف انرژی برق است. این نوع موتورها به‌ویژه در حالت اینورتر، به دلیل کاهش دور موتور، مکش هوا و در نتیجه تبخیر سطحی آب را کاهش می‌دهند.
کاهش ۲۰ تا ۳۰ درصدی مصرف آب با کولرهای نوین
وی تأکید کرد: کولرهای آبی قدیمی به‌طور میانگین روزانه بین ۲۰۰ تا ۳۰۰ لیتر آب مصرف می‌کنند، اما کولرهای مجهز به موتورهای نوین، بسته به موقعیت جغرافیایی و شرایط اقلیمی محل استفاده، می‌توانند دست‌کم ۲۰ تا ۳۰ درصد کاهش مصرف آب را به همراه داشته باشند. اگرچه این سیستم‌ها نمی‌توانند به تنهایی تنش آبی را برطرف کنند، اما می‌توانند سهم مؤثری در کاهش فشار بر منابع آب داشته باشند.
دلیری در خصوص ظرفیت تولید انبوه این موتورها نیز توضیح داد: با توجه به شرایط فعلی بازار، هنوز برآورد دقیقی از تیراژ تولید در سال آینده نداریم. طی دو سال گذشته، به‌دلیل تغییرات سیاستی و کاهش فشار بر کولرسازان برای استفاده از موتورهای DC و اینورتر، برخی شرکت‌ها به تولید مدل‌های سنتی برگشتند. در نتیجه، سفارش‌ها برای کولرهای جدید کاهش یافت. اما اگر شرایط بازار و سفارش‌ها بهبود یابد، ظرفیت تولید ما نیز افزایش پیدا خواهد کرد.
وی افزود: ما در زمینه تولید درایو، سال گذشته با وجود نوپا بودن شرکت، توانستیم حدود هزار واحد درایو برای انواع موتورهای القایی و کولرهای آبی عرضه کنیم. این تجربه، زیرساخت مناسبی برای گسترش تولید موتور و درایو به‌شکل همزمان فراهم کرده است.
مدیرعامل این شرکت دانش بنیان درباره حمایت‌های صندوق نوآوری و شکوفایی از این پروژه گفت: صندوق حمایت مالی قابل توجهی برای توسعه محصول و نمونه‌سازی ارائه داده است. میزان حمایت‌ها بسته به پروژه بین ۵۰۰ میلیون تا ۳ میلیارد تومان بوده، اما ما در مرحله نخست تنها توانستیم ۵۰۰ میلیون تومان برای نمونه‌سازی دریافت کنیم. این مبلغ برای تولید نمونه درایو کافی بود، ولی برای ساخت نمونه‌های اولیه موتور، به سرمایه بیشتری نیاز داریم.
دلیری افزود: برآورد ما این است که برای نمونه‌سازی موتور و آماده‌سازی زیرساخت‌های تولید، حداقل بین یک تا ۱.۵ میلیارد تومان سرمایه لازم است که با توجه به نوسانات بازار ارز، این عدد ممکن است تغییر کند.
کولرهای نوین در اقلیم خشک کارایی دارند
وی همچنین درباره سازگاری این کولرها با اقلیم‌های مختلف کشور اظهار داشت: سیستم‌های تهویه تبخیری از ویژگی گرمای ویژه آب برای کاهش دمای محیط استفاده می‌کنند و در نتیجه، در مناطقی با رطوبت پایین و اقلیم خشک کارایی بالاتری دارند. این نوع کولرها برای مناطق مرکزی و شرقی کشور از جمله تهران، یزد، اصفهان، قم، کرمان، سیستان و بلوچستان، و بخش‌های جنوبی خراسان مناسب هستند.
او خاطرنشان کرد: استفاده از این سیستم‌ها در مناطق شرجی و با رطوبت بالای ۵۰ درصد، نظیر استان‌های جنوبی کشور، به دلیل نبود شرایط مناسب برای تبخیر، کارایی لازم را ندارد و توصیه نمی‌شود.
چالش ورود کالاهای چینی و تاثیر آن بر شرکت‌های دانش‌بنیان داخلی
فارغ‌التحصیل دانشگاه صنعتی شریف، از چالش‌های جدی موجود در بازار تجهیزات الکتروموتور و درایو گفت.
وی با اشاره به تلاش‌های گسترده تیم جوان شرکت خود اظهار داشت که این مجموعه با هزینه‌ای نزدیک به ۷ میلیارد تومان در مسیر تولید ملی و توسعه فناوری قدم گذاشته است.
دلیری که خود و همکارانش فارغ‌التحصیلان دانشگاه‌های شریف، شهید بهشتی و تهران هستند، تصریح کرد: شرکت ما با پشتوانه علمی قوی و نیروی جوان، به تولید موتورهای فوق کم‌مصرف و درایوهای تخصصی مشغول است و اکنون که بازار به تدریج ظرفیت جذب محصولات داخلی را پیدا کرده، با مشکل ورود گسترده کالاهای چینی مواجه شده‌ایم.
وی افزود: چینی‌ها با عرضه محصولاتی با قیمت بسیار پایین وارد بازار می‌شوند، طوری که در ابتدا نمی‌توانیم با آن‌ها رقابت کنیم. این رویه باعث می‌شود تولیدکنندگان داخلی زمین‌گیر شوند. هیچ گونه تعرفه گمرکی یا استاندارد مشخصی برای این کالاها اعمال نمی‌شود و این موضوع تهدید جدی برای صنعت داخلی است.
مدیرعامل پیشران انرژی ادامه داد: تجربه مشابهی پیش‌تر در حوزه سنسوریک و خودرو دیده‌ایم. خودروهای چینی ابتدا با قیمت پایین وارد بازار شدند اما پس از جاافتادن، قیمت‌هایشان حتی از محصولات داخلی نیز فراتر رفت. این روند باعث ضرر مصرف‌کننده و آسیب به تولیدکننده داخلی می‌شود.
دلیری با بیان اینکه این موضوع نیازمند توجه جدی نهادهای دولتی و حکومتی است، گفت: ما به دنبال حمایت ویژه نیستیم، فقط خواهان شرایطی عادلانه برای رقابت در بازار هستیم تا شرکت‌های دانش‌بنیان بتوانند به فعالیت خود ادامه دهند و در توسعه اقتصادی کشور نقش‌آفرینی کنند.
برآورد قیمت تمام‌شده کولرهای مجهز به موتور BLDC و درایو در بازار داخلی
دلیری در توضیح هزینه نهایی تولید کولرهای آبی با موتورهای BLDC گفت: قیمت تمام‌شده این کولرها، بسته به نوع و تیراژ تولید، معمولاً بین ۱۴۰ تا ۱۷۰ دلار برآورد می‌شود. این مبلغ شامل هزینه موتور، درایو و سایر قطعات جانبی مانند حلزونی، توربین و پروانه‌های کولر است.
دلیری با اشاره به تفاوت قیمت قطعات پلاستیکی و فلزی در کولرها گفت: قطعات پلاستیکی با قیمت پایین‌تری عرضه می‌شوند و به همین دلیل کولرهای پلاستیکی قیمت کمتری دارند، در حالی که کولرهای فلزی که کیفیت و دوام بالاتری دارند، معمولاً قیمت بالاتری دارند. به گفته وی، قیمت تمام‌شده یک کولر فلزی مجهز به موتور BLDC در بازار ایران، حدود ۲۵ تا ۳۰ میلیون تومان است.
وی همچنین به موضوع سود شرکت‌ها اشاره کرد و گفت: با توجه به شرایط بازار داخلی، معمولاً سود شرکت‌ها در این حوزه بین ۸۰ تا ۱۰۰ درصد است که این امر بر قیمت نهایی مصرف‌کننده تأثیرگذار است.
